FF stilstaan bij het makelaarsoog
Ogen, zien, waarneming. Normaal gesproken staan we er weinig bij stil.
Pas als het mis is realiseren we ons hoe wonderlijk ingewikkeld deze
samen-hangen.
(www.seen-unseen.com).
Volgens sommigen zijn de schilderijen van Vincent van Gogh bij het publiek
zo aangeslagen juist omdat hij een oog-fwijking
had.
Zijn vertekende kleurenperspectief maakte dat hij de din-gen net wat anders
zag dan een ander. Van Gogh heeft zijn beperking handig uitgebuit.
Kleurenblind, dat vinden we nog net een min of meer accepatbele handi-cap,
stelt niet zo veel voor eigenlijk. Met goed beleid kun je er ver mee komen.
Zwart-wit fotoos zijn vaak ook sprekender dan een foto in kleur (zie www.mathildedusol.nl),
dus zo'n ramp is dat niet. Maar blind dat is pas erg! Dan kun je toch zeker
geen kant meer uit?
Via Jan Mulder ben ik betrokken bij 'fietsen met blinden' op Revalidatie
-centrum Loo Erf in Apeldoorn. Inmiddels heb ik een groot aantal sporters
als 'stoker'
achter op de tandem gehad, allemaal met hun eigen 'ogen-verhaal'. Per fietsbeurt
rijden we zo'n 40 kilometer. Ik probeer me wel eens in te beelden hoe het
zou zijn als je geen of heel slecht zicht hebt. Ik doe dan m'n ogen tot spleetjes
en rijd zo door de straat. Al snel begin je te slingeren en bots je overal
tegen aan. Afgelopen voorjaar reed ik zo in Oostenrijk op een fiets een tunnel
in, na 25 meter was het aarde donker, een zicht van 0,0. Een vrachtauto passeerde,
waardoor ik de kant in werd gedrukt. Levensgevaarlijk. "Oefff, dit is
het dus", dacht ik bij mezelf, "wat de blinden bij mij achterop ook
zouden kunnen voelen." Het voelde niet prettig. In de tunnel verloor ik
elk gevoel voor evenwicht en na 10 meter ben ik afgestapt. Te gevaarlijk. Maar
terug naar het Loo Erf.
Eén van de merkwaardigste dingen die ik gehoord heb is wel dit verhaal.
's Morgens voor het fietsen ontbijt ik meestal vrij uitgebreid bij een oudere
dove tante van mij in de straat. Ik zat aan de ontbijttafel en zij kwam met
een slaperig hoofd naar mij toe. "Ik heb toch zo vreemd gedroomd, dat
moet je echt even horen." Ze had gedroomd van Jan Mulder die ze helemaal
niet kent, alleen uit verhalen van mij. "In mijn droom was hij makelaar,
hij had een totaal nieuwe woonwijk laten bouwen op Schaarsbergen. Ik zei ik
wil er ook wel 1 , ik woon op de Lawick van Pabststraat. Nu is het gekke dat
ik al in geen honderd jaar op de Lawick van Pabststraat geweest ben, maar er
vroeger wel gewoond heb. Kun jij deze droom verklaren?" "Nou nee",
reageerde ik, "het zijn nogal warrige flarden, je hebt zeker met een kussen
op je hoofd geslapen!"
Daarna fietste ik naar Loo Erf om een nieuwe sporter op te halen. Het bleek
te gaan om Frans van Zundert. Frans, een veertiger uit Breda, had nog nooit
tandem gereden, dus dat zou weer lekker experimenteren kunnen worden. Bijvoorbeeld
even stilstaan op de Posbank. Wat ruimte maken om om je heen te kunnen kijken.
Ondanks zijn beperkingen oogde hij motorisch vrij goed en hij zat in no time
achter-op de fiets. Ik pakte een route richting het bos naar Kootwijk. Het
was behoorlijk wisselvallig weer, een buitje kon elk ogenblik van de hemel
storten en wij probeerden dit te ontwijken. Frans vertelde over z'n oogafwijking. "Ik
zie op dit moment echt totaal niks", zo begon ie, "2 % zicht heb
ik, het is pas ontdekt, ik heb een degeneratieve ziekte, een makelaarsoog." Een
wat? "Een makelaarsoog."
Ik zeg : "vertel op, wat is dat?, dit kan geen toeval zijn, ik heb net
een droom gehoord over een makelaar." Ja, zei Frans, het is iets op je
netvlies, of je retina, daar zit een gaatje in, dat niet heelt en steeds groter
wordt, waardoor je op termijn helemaal niets meer ziet. Zo'n gat in de retina
noemen ze het makelaarsoog. Het is vrij plotseling ontstaan, ik ben er totaal
door ontregeld en daarom ben ik nu hier, om mijn situatie weer onder controle
te krijgen. Frans vond het heerlijk om te fietsen, ondanks de regen en een
wegomleiding van een kilometer of tien. Dus na de turbo erop gezet te hebben
parkeerde ik hem weer op Loo Erf.
Een paar weken later hadden we daar een barbecue met de tandemgroep, die
begeleid wordt door Martin IJsseldijk en tijdens het eten begon iemand over
een gat
in zijn netvlies. Ik sprong er gelijk op in. Je hebt vast een makelaarsoog,
zei ik als semi ervaringsdeskundige. "Klopt", reageerde de man,"alleen
het heet in mijn geval geen makelaarsoog, maar Macula's eye. Macula is de arts
die deze afwijking vastgesteld heeft." Zijn geleide hond blafte. Ah, weer
wat geleerd, hier vallen wat termen op zijn plaats, dacht ik bij mezelf, terwijl
ik Frans een tafeltje verderop zag staan.
Van Zundert is typisch zo'n fietser die het tandemen als handige uitlaat-klep
gebruikt, een prettig verzetje op de dag, zonder wedstrijdaspiraties. Maar
ook van deze laatste categorie zijn er figuren te vinden op Loo Erf. Meestal
ontstaan die ambities als de fietsers iets langer op de instelling zijn en
het tandemen wat onder de knie krijgen. Dan komt 'de figuur Mulder' (Piet
Kuys) in beeld. Deze week was Jan er ook, net terug van de Ronde van Polen
die hij
met Jan Weevers gereden heeft. De Ronde van Polen staat in de tandem wereld
bekend als 'een stevige'. Jan en Jan waren derde geworden achter een Pools
en een Wit Russisch koppel. Een niet ongunstige uitslag. Toch op het podium
maar niet vol in de spotlights. Misschien wat zand in de ogen gestrooid van
de concurrentie in Athene.
Helemaal tevreden was Mulder niet over het verloop van de Ronde. Jan en Jan
hadden een slag gemist door slecht zicht van Weevers en waren maar liefst
op ruim 7 minuten gereden in een etappe. De forse achterstand zat Mulder
nog zichtbaar
dwars.
Regelmatig zijn er ook op Loo Erf mannen die de strijd met Jan aan willen
gaan en zo kon het gebeuren dat uit deze kringen de nieuwe Nederlandse Kampioen
Richard Bonhof opgedoken is. Een renner die momenteel volledig zelfstandig
te werk gaat en in korte tijd verregaand geprofessionalieerd is, maar in
feite
een zelfde proces heeft doorgemaakt als Frans van Zundert. Bonhof heeft de
Paralympics op een haar niet gehaald door de ingewikkelde kwalificatie procedure
die hier aan voorafgaat.
Twee 'idols' uit andere disciplines die wel aan de eisen voor de spelen hebben
voldaan wil ik in deze column nog even voor het voetlicht tillen, Esther
Vergeer en Chantal Boonacker. Chantal lijkt in het zwemmen een hele goede
aanloop te
gaan maken naar Athene . In Sydney viel ze met een zesde plaats nog buiten
de prijzen, maar na haar Nederlandse record dat ze vorig jaar zwom in Mar
del Plata en het wereldrecord in Sheffield (juni 2004) begint ze tot de serieuze
medaillekandidaten te behoren.
De laatste keer dat ik Esther (www.esthervergeer.com) zag tennissen was vorig
jaar voor in een demo met Yanick Noah, Jan Siemerink en Sharon Walraven.
Ze verkeert in zekere zin in hetzelfde schuitje als Mulder. Binnen haar sport,
het rolstoeltennis, heeft ze de afgelopen jaren zeer weinig partijen weggegeven
en staat ze ver aan de top. Maar de concur-rentie begint ook haar in de nek
te blazen en de druk om de favorietenrol waar te maken in Athene rust op
haar
schouders. Om hier aan te ontsnap-pen doet ze af en toe wat anders dan tennissen.
Zo sprong ze op de dag dat Jan Mulder zich kwalificeerde voor de baanachtervolging
uit een vliegtuigje. Met parachute dat wel, een tandemsprong in de ruimte!
Tenslotte, op 9 juli vertrekken 4 fietsers vanuit Nunspeet op de fiets naar
Athene om geld in te zamelen voor het aangepast sporten. Kijk, dat is nog eens
anders werken! Je kunt ze uitzwaaien om half tien. 13 augustus
hopen ze er bij te zijn bij de opening van de Spelen. Voor wie dit wat te ver
is die kan op 20 juli mee doen aan de SCHOEF MOAR AN boerderijterassenfietsroute
(50km), start 10.30 in Theetuin Rensink te Lintelo. (16 euro, incl. koffie
met wat lekkers, lunch en toetje uut de wekpot!!!) In de volgende column aandacht
voor hoe kan het anders.................................................Lance
Armstrong en Lars Vogelenzang !!!!!!
En als vrijwilliger van rock&rolstoelprodukties
kan ik het in deze week niet nalaten om u te wijzen op de expostitie van
pakweg 25 schilderijen van
Herman Brood in het Kijk-en luistermuseum in Bennekom (te zien t/m 17juli)
En luisteren is gezelliger!!! Dus luister ook eens naar Radio tourrrr de France!!!!
Toerflits.