FF stilstaan bij het makelaarsoog


Ogen, zien, waarneming. Normaal gesproken staan we er weinig bij stil. Pas als het mis is realiseren we ons hoe wonderlijk ingewikkeld deze samen-hangen. (www.seen-unseen.com). Volgens sommigen zijn de schilderijen van Vincent van Gogh bij het publiek zo aangeslagen juist omdat hij een oog-fwijking had. Zijn vertekende kleurenperspectief maakte dat hij de din-gen net wat anders zag dan een ander. Van Gogh heeft zijn beperking handig uitgebuit.
Kleurenblind, dat vinden we nog net een min of meer accepatbele handi-cap, stelt niet zo veel voor eigenlijk. Met goed beleid kun je er ver mee komen. Zwart-wit fotoos zijn vaak ook sprekender dan een foto in kleur (zie www.mathildedusol.nl), dus zo'n ramp is dat niet. Maar blind dat is pas erg! Dan kun je toch zeker geen kant meer uit?
Via Jan Mulder ben ik betrokken bij 'fietsen met blinden' op Revalidatie -centrum Loo Erf in Apeldoorn. Inmiddels heb ik een groot aantal sporters als 'stoker' achter op de tandem gehad, allemaal met hun eigen 'ogen-verhaal'. Per fietsbeurt rijden we zo'n 40 kilometer. Ik probeer me wel eens in te beelden hoe het zou zijn als je geen of heel slecht zicht hebt. Ik doe dan m'n ogen tot spleetjes en rijd zo door de straat. Al snel begin je te slingeren en bots je overal tegen aan. Afgelopen voorjaar reed ik zo in Oostenrijk op een fiets een tunnel in, na 25 meter was het aarde donker, een zicht van 0,0. Een vrachtauto passeerde, waardoor ik de kant in werd gedrukt. Levensgevaarlijk. "Oefff, dit is het dus", dacht ik bij mezelf, "wat de blinden bij mij achterop ook zouden kunnen voelen." Het voelde niet prettig. In de tunnel verloor ik elk gevoel voor evenwicht en na 10 meter ben ik afgestapt. Te gevaarlijk. Maar terug naar het Loo Erf.
Eén van de merkwaardigste dingen die ik gehoord heb is wel dit verhaal.
's Morgens voor het fietsen ontbijt ik meestal vrij uitgebreid bij een oudere dove tante van mij in de straat. Ik zat aan de ontbijttafel en zij kwam met een slaperig hoofd naar mij toe. "Ik heb toch zo vreemd gedroomd, dat moet je echt even horen." Ze had gedroomd van Jan Mulder die ze helemaal niet kent, alleen uit verhalen van mij. "In mijn droom was hij makelaar, hij had een totaal nieuwe woonwijk laten bouwen op Schaarsbergen. Ik zei ik wil er ook wel 1 , ik woon op de Lawick van Pabststraat. Nu is het gekke dat ik al in geen honderd jaar op de Lawick van Pabststraat geweest ben, maar er vroeger wel gewoond heb. Kun jij deze droom verklaren?" "Nou nee", reageerde ik, "het zijn nogal warrige flarden, je hebt zeker met een kussen op je hoofd geslapen!"
Daarna fietste ik naar Loo Erf om een nieuwe sporter op te halen. Het bleek te gaan om Frans van Zundert. Frans, een veertiger uit Breda, had nog nooit tandem gereden, dus dat zou weer lekker experimenteren kunnen worden. Bijvoorbeeld even stilstaan op de Posbank. Wat ruimte maken om om je heen te kunnen kijken.
Ondanks zijn beperkingen oogde hij motorisch vrij goed en hij zat in no time achter-op de fiets. Ik pakte een route richting het bos naar Kootwijk. Het was behoorlijk wisselvallig weer, een buitje kon elk ogenblik van de hemel storten en wij probeerden dit te ontwijken. Frans vertelde over z'n oogafwijking. "Ik zie op dit moment echt totaal niks", zo begon ie, "2 % zicht heb ik, het is pas ontdekt, ik heb een degeneratieve ziekte, een makelaarsoog." Een wat? "Een makelaarsoog."
Ik zeg : "vertel op, wat is dat?, dit kan geen toeval zijn, ik heb net een droom gehoord over een makelaar." Ja, zei Frans, het is iets op je netvlies, of je retina, daar zit een gaatje in, dat niet heelt en steeds groter wordt, waardoor je op termijn helemaal niets meer ziet. Zo'n gat in de retina noemen ze het makelaarsoog. Het is vrij plotseling ontstaan, ik ben er totaal door ontregeld en daarom ben ik nu hier, om mijn situatie weer onder controle te krijgen. Frans vond het heerlijk om te fietsen, ondanks de regen en een wegomleiding van een kilometer of tien. Dus na de turbo erop gezet te hebben parkeerde ik hem weer op Loo Erf.
Een paar weken later hadden we daar een barbecue met de tandemgroep, die begeleid wordt door Martin IJsseldijk en tijdens het eten begon iemand over een gat in zijn netvlies. Ik sprong er gelijk op in. Je hebt vast een makelaarsoog, zei ik als semi ervaringsdeskundige. "Klopt", reageerde de man,"alleen het heet in mijn geval geen makelaarsoog, maar Macula's eye. Macula is de arts die deze afwijking vastgesteld heeft." Zijn geleide hond blafte. Ah, weer wat geleerd, hier vallen wat termen op zijn plaats, dacht ik bij mezelf, terwijl ik Frans een tafeltje verderop zag staan.
Van Zundert is typisch zo'n fietser die het tandemen als handige uitlaat-klep gebruikt, een prettig verzetje op de dag, zonder wedstrijdaspiraties. Maar ook van deze laatste categorie zijn er figuren te vinden op Loo Erf. Meestal ontstaan die ambities als de fietsers iets langer op de instelling zijn en het tandemen wat onder de knie krijgen. Dan komt 'de figuur Mulder' (Piet Kuys) in beeld. Deze week was Jan er ook, net terug van de Ronde van Polen die hij met Jan Weevers gereden heeft. De Ronde van Polen staat in de tandem wereld bekend als 'een stevige'. Jan en Jan waren derde geworden achter een Pools en een Wit Russisch koppel. Een niet ongunstige uitslag. Toch op het podium maar niet vol in de spotlights. Misschien wat zand in de ogen gestrooid van de concurrentie in Athene.
Helemaal tevreden was Mulder niet over het verloop van de Ronde. Jan en Jan hadden een slag gemist door slecht zicht van Weevers en waren maar liefst op ruim 7 minuten gereden in een etappe. De forse achterstand zat Mulder nog zichtbaar dwars.
Regelmatig zijn er ook op Loo Erf mannen die de strijd met Jan aan willen gaan en zo kon het gebeuren dat uit deze kringen de nieuwe Nederlandse Kampioen Richard Bonhof opgedoken is. Een renner die momenteel volledig zelfstandig te werk gaat en in korte tijd verregaand geprofessionalieerd is, maar in feite een zelfde proces heeft doorgemaakt als Frans van Zundert. Bonhof heeft de Paralympics op een haar niet gehaald door de ingewikkelde kwalificatie procedure die hier aan voorafgaat.
Twee 'idols' uit andere disciplines die wel aan de eisen voor de spelen hebben voldaan wil ik in deze column nog even voor het voetlicht tillen, Esther Vergeer en Chantal Boonacker. Chantal lijkt in het zwemmen een hele goede aanloop te gaan maken naar Athene . In Sydney viel ze met een zesde plaats nog buiten de prijzen, maar na haar Nederlandse record dat ze vorig jaar zwom in Mar del Plata en het wereldrecord in Sheffield (juni 2004) begint ze tot de serieuze medaillekandidaten te behoren.
De laatste keer dat ik Esther (www.esthervergeer.com) zag tennissen was vorig jaar voor in een demo met Yanick Noah, Jan Siemerink en Sharon Walraven. Ze verkeert in zekere zin in hetzelfde schuitje als Mulder. Binnen haar sport, het rolstoeltennis, heeft ze de afgelopen jaren zeer weinig partijen weggegeven en staat ze ver aan de top. Maar de concur-rentie begint ook haar in de nek te blazen en de druk om de favorietenrol waar te maken in Athene rust op haar schouders. Om hier aan te ontsnap-pen doet ze af en toe wat anders dan tennissen. Zo sprong ze op de dag dat Jan Mulder zich kwalificeerde voor de baanachtervolging uit een vliegtuigje. Met parachute dat wel, een tandemsprong in de ruimte!

Tenslotte, op 9 juli vertrekken 4 fietsers vanuit Nunspeet op de fiets naar Athene om geld in te zamelen voor het aangepast sporten. Kijk, dat is nog eens anders werken! Je kunt ze uitzwaaien om half tien. 13 augustus
hopen ze er bij te zijn bij de opening van de Spelen. Voor wie dit wat te ver is die kan op 20 juli mee doen aan de SCHOEF MOAR AN boerderijterassenfietsroute (50km), start 10.30 in Theetuin Rensink te Lintelo. (16 euro, incl. koffie met wat lekkers, lunch en toetje uut de wekpot!!!) In de volgende column aandacht voor hoe kan het anders.................................................Lance Armstrong en Lars Vogelenzang !!!!!!

En als vrijwilliger van rock&rolstoelprodukties kan ik het in deze week niet nalaten om u te wijzen op de expostitie van pakweg 25 schilderijen van Herman Brood in het Kijk-en luistermuseum in Bennekom (te zien t/m 17juli) En luisteren is gezelliger!!! Dus luister ook eens naar Radio tourrrr de France!!!! Toerflits.